Gisteren hebben we onze eerste EXIT-stap gezet: we bezochten het FOMU fotomuseum in Antwerpen. Al bij al een héél positieve ervaring na al deze weken in ons kot. En op geen enkel moment oncomfortabel of onveilig. Er waren duidelijke instructies, zoals tickets vooraf aankopen voor een bepaald tijdsvenster, beperkt aantal bezoekers per tijdslot, overal alcoholgel, pijlen op de grond om het éénrichtingswandelcircuit aan te geven. Alleen hebben we na ons bezoek een cafetaria gemist om bij een koffie na te praten. Maar ons advies is duidelijk: doen, zet de stap.

In FOMU bezochten we de overzichtstentoonstelling “Present” van Stephane Vanfleteren, nog te zien tot 13 september 2020. Een aanrader! De beroemde Belgische fotograaf Stephan Vanfleteren (°Kortrijk, 1969)  is vooral bekend van zijn zwart-wit fotoreportages van de oorlogen in Rwanda en Afghanistan en zijn indringende zwart-witportretten van onder meer prinses Beatrix, Jan Decleir, Eddy Merckx, Hugo Claus,... en zo vele andere. Of van de cover van het boek “Congo” van David Van Reybrouck.

Present is de eerste grote overzichtstentoonstelling van Stephan Vanfleteren. Zijn oeuvre omvat zowel journalistieke, documentaire als artistieke fotografie. In deze tentoonstelling worden naast de iconische beelden ook ongekende parels getoond die hij uit zijn eigen archieven heeft opgediept. Een fotografische reis doorheen zijn leven.

Tijdens zijn jonge jaren was hij vooral bezig als persfotograaf. Het is de tijd van Dutroux, de genocide in Rwanda, het conflict in Servië. Wat hij toen in die oorlogsgebieden ziet, zal hem niet meer loslaten. Vanaf 2000 gaat zijn aandacht naar het vastleggen van dingen die vervallen zijn en op het punt staan te verdwijnen. Hij wordt een soort archivaris van ons collectief geheugen. Hij maakt indringende portretten van naamloze mensen die leven aan de rand van de maatschappij. Krachtige koppen die hun levenslot vertellen.

Naast zijn liefde voor zijn thuisland doorkruist hij de hele wereld op zoek naar dat ene moment, die ene shot waarin de hele wereld samenkomt.

“Het is een voorrecht om tijdens mijn werk diverse culturen te mogen ontdekken. Je ziet de verschillen, herkent de gelijkenissen, leert de rituele en tradities begrijpen. Maar je blijft een vreemde, ergens onderweg in een grote, complexe wereld.”

Naast het geduldig wachten op dat goede moment, houdt hij ook van het tegengestelde: fotograferen in zijn eigen daglichtstudio waar hij de volledige setting zelf onder controle heeft. Maar ook dan is het wachten op dat juiste licht, op de typerende gelaatsuitdrukking van zijn gast, op de tinteling in diens ogen..

“Een portret is afgedwongen intimiteit. Je tast af tot waar je welkom bent, welke kamer je mag betreden van de geest en van het lichaam”.

Recent werkt hij vanuit zijn studio ook in kleur waar hij op verkenning gaat met naaktfotografie en met stillevens van dode dieren.

Present staat voor het heden, het punt waar hij nu gekomen is na al die jaren als fotograaf. Het staat ook voor zijn aanwezigheid. En dat is ook wat je ervaart, want ... "Elk portret is altijd ook een zelfportret."

Tijdens de lockdown heeft het FOMU een virtuele tour opgenomen van de overzichtstentoonstelling van Stephane Vanfleteren, 'Present at home', waarbij we rondgeleid worden door Karolien Bogaerts, publieksmedewerker. Een aanrader, ter voorbereiding van een bezoek of als om er toch iets van wil zien vanuit je kot.

                   

   

Present at home | Compilation - all episodes | A virtual tour through the FOMU exhibition of Stephan Vanfleteren from FOMU - Fotomuseum Antwerpen on Vimeo.

Nog meer lezen of leren over Stephane Vanfleteren vanuit je kot?

• uitzending van de Afspraak, 22 okt 2019 (zie YouTube      filmpje)

• uitzending van Buitenhof, 29 dec 2019, 'Leven en dood      zitten zó dicht bij elkaar'

• meer foto's te vinden op Vanfleteren's website

• of opde website van kunstgalerie 28 Vignon Street