Klassieke literatuur inspireert muziek en beeldende kunst
En tot in verre landen, waar Romeinse macht zal heersen,
zal men mij lezen en ik zal door alle eeuwen heen
- als dichterswoorden waarheid zingen – roemvol blijven leven.
Dit zijn de slotverzen van een van de meest fascinerende boeken uit de Romeinse literatuur: Ovidius’ Metamorphosen. En hij heeft gelijk gekregen: zijn prachtige verhalen zijn onsterfelijk gebleken en worden nog steeds gelezen. Talrijk zijn de componisten en beeldende kunstenaars die zich door de eeuwen heen hebben laten inspireren door de vele tot de verbeelding sprekende figuren uit Ovidius’ meesterwerk: Orpheus en Eurydice, Apollo en Daphne, Acis en Galatea ... Ook andere auteurs uit de Romeinse en Griekse oudheid blijven tot de verbeelding spreken.
Vergilius, Livius en Tacitus uit Rome, Homeros en de tragediedichters uit Griekenland voeren mythologische en historische personages ten tonele die in hun vaak dramatische lotgevallen nog steeds als afspiegeling kunnen fungeren van de huidige, sterke of zwakke, arme of rijke, machtwellustige of verdrukte, verliefde of in de liefde ontgoochelde mens. Vandaar ons initiatief om hen via de relatie muziek-beeldende kunst tot leven te wekken in beknopte verhalen, toegespitst op luisteren, kijken en ontroerd worden.
Ignace Bossuyt
Jo Haerens
Jan Van Daele
Namenindex: componisten, beeldende kunstenaars, e.a.
Namen en cijfers in vetjes verwijzen naar een bijdrage waar de componist of beeldende kunstenaar centraal staat.
Aguirre y Ortegui, Philippe (°1961) - 18
Alberti, Leon Battista (1404-1472) - 2
Albrecht van Beieren (1528-1579) - 17
Albrecht van Oostenrijk (1559-1621) - 12
Alexander VI Borgia, paus (1431-1503) - 9
Anna van Hannover (1709-1759) - 9, 13
Augustinus van Hippo (354-430) - 17
Bach, Johann Sebastian Bach (1685-1750) - 12
Balfour, Arthur (1848-1930) - 4
Ballard, Christophe (1641-1715) - 4
Barbieri, Filippo (ca. 1426-1487) - 17
Barlach, Ernst (1870-1938) - 3, 16
Barron, Eduardo (1858-1911) - 14
Bartolomeo, Domenico di (1458?-1501) - 11
Bartolino, Lorenzo (1777-1850) - 16
Beethoven, Ludwig van (1770-1827) - 11, 16, 18
Bellotto, Bernardo (Canaletto II) (1722-1780) - 11
Berlage, Hendrik Petrus (1856-1934) - 19
Berna, Marie - 18
Bernini, Gian Lorenzo (1589-1680) - 1
Beuys, Joseph (1921-1986) - 16
Bluck, John (actief ts. 1797 en 1819) - 20
Boccaccio, Giovanni (1313-1375) - 9
Boccherini, Luigi (1743-1805) - 16
Böcklin, Arnold (1827-1901) - 18
Böhm, Theobald (1794-1881) - 12
Bommer, Caroline (1793-1847) - 18
Borghese, Scipione (1577-1633) - 1
Borghese, Aurelia - 11
Borghese, Niccolò (1432-1500) - 11
Botticelli, Sandro (1445-1510) - 7
Bourdelle, Émile-Antoine (1861-1929) - 19
Brahms, Johannes (1833-1897) - 18
Bramante, Donato (1444-1514) - 9
Brancusi, Constantin (1876-1957) - 19
Britten, Benjamin (1913-1976) - 2
Broughton, Thomas (1704-1774) - 15
Brueghel de Oudere, Jan (1568-1620) - 12
Bruyas, Alfred (1821-1877) - 15
Burne-Jones, Edward (1833-1898) - 4
Busenello, Giovanni Francesco (1598-1659) - 14
Caravaggio (1571-1610) - 2, 5
Carestini, Giovanni (1700-1760) - 13
Caroline van Brandenburg-Ansbach (1683-1737) - 20
Cassou, Jean (1897-1986) - 16
Cavalli, Francesco (1602-1676) - 14
Chassériau, Théodore (1819) - 20
Chigi, Agostino (1466-1520) - 17
Clementi, Muzio (1752-1832) - 9
Cleve, Joos van (ca. 1484/90-ca. 1540/41) - 8
Collin, Heinrich Joseph von (1771-1811) - 11
Conradi, Johann Georg (+1699) - 13
Corelli, Arcangelo (1653-1713) - 9, 10
Couperin, François (1668-1733) - 9
Courbet, Gustave (1819-1877) - 15
Cozzarelli, Giacomo (1453-1515) - 11
Dante Alighieri (1265-1321) - 1, 9, 13, 19
David, Jacques-Louis (1748-1825) - 13, 14
Debussy, Claude (1862-1918) - 10, 12
Delacroix, Eugène (1798-1863) - 20
Durastanti, Margherita (ca.1685-na 1734) - 8
Etrog, Sorel (1933-2014) - 19
Eyck, Jan Carel van (1649-1686/1706?) - 5
Eyck, Jan van (1390-1441) - 17
Eyck, Hubert van (1366-1426) - 17
Faber, John jr. (1684-1756) - 13
Ferrari, Benedetto (ca. 1603-1681) - 14
Filips IV an Spanje (1605-1665) - 5
Fra Angelico (1395-1455) - 17
Francesca, Piero della (+1492) - 11
Freud, Sigmund (1856-1939) - 19
Friedrich, Caspar David (1774-1840) - 18
Füssli, Johann Heinrich (1741-1825) - 13
Fux, Johann Joseph (1660-1741) - 9
Geefs, Joris (1850-1933) - 10
Genga, Girolamo (1476-1551) - 11
Gentileschi, Artemisia (1593-1653) - 8
George II, koning van Engeland (1683-1760) - 9, 20
Gijs, Pieterjan (°1981) - 13
Goethe, Johann Wolfgang von (1749-1832) - 16
Gonzaga, Francesco IV (1586-1612) - 19
Gonzaga, Vincenzo I (1562-1612) - 19
Grimani, Vincenzo (1652-1710) - 14
Haendel, Georg Friedrich (1685-1759) - 1, 8, 9, 10, 13, 14,15, 20
Hammacher, Bram (1897-2002) - 19
Haydn, Joseph (1732-1809) - 13
Heine, Heinrich (1797-1856) - 18
Hepworth, Barbara (1903-1975) - 19
Hoffmann, Ernst Theodor (1776-1822) - 11
Hollanders de Ouderaen, mevr. - 12
Isabella van Spanje (1566-1633) - 12
Juel, Dagny (1867-1901) - 15
Julius II, paus (1443-1513) - 9
Kapoor, Anish (°1954) - 12
Knapton, George (1698-1778) - 13
Kollwitz, Käthe (1867-1945) - 3
Kriehuber, Josef (1800-1876) - 18
Kröller, Anton (1862-1941) - 19
Kröller-Müller, Helene (1869-1939) - 19
Lassus, Orlandus (1532-1594) - 3, 17
Lassus, Rudolf de (ca. 1563-1625/26) - 17
Lipchitz, Jacques (1891-1973) - 19
Liszt, Franz (1811-1886) - 5
Lobkowitz, Joseph Franz von (1772-1816) - 11
Lodewijk XIV (1643-1715) - 4
Lully, Jean-Baptiste (1632-1687) - 4, 9
Maillol, Aristide (1861-1944) -19
Manelli, Francesco (ca. 1595-1667) - 14
Margaretha van Savoye (1589-1655) - 19
Marinelli, Lucrezia (1571-1653) - 10
Mattheson, Johann (1681-1764) - 8
Mayrhofer, Johann (1787- 1836) - 18
Medici, Cosimo de’ (1519-1574) - 7
Medici, Giuliano de’ (1453-1478) - 7
Medici, Lorenzo de’ (1449-1492) - 7
Mendes da Costa, Joseph (1863-1939 - 19
Metternich, Klemens von (1773-1859) - 18
Michelangelo Buonarotti (1475-1564) - 5, 6, 9, 11, 13, 17
Mielich, Hans (1516-1573) - 17
Modigliani, Amedeo (1884-1920) - 15
Monteverdi, Claudio (1567-1643) - 6, 13, 14, 19
Moreau, Gustave (1826-1898) - 20
Morris, Jane (1839-1914) - 4
Morris, William (1834-1896) - 4
Mourey, Gabriel (1865-1943) - 12
Mozart, Wolfgang Amadeus (1756-1791) - 18
Müller, Wilhelm (1794-1827) - 18
Munch, Edvard (1863-1944) - 15, 19
Napoleon Bonaparte (1769-1821) - 16
Noguchi, Isamu (1904-1988) - 19
Ottoboni, Pietro (1667-1740) - 10
Parsons, John Robert (ca. 1826-1909) - 4
Pauwels, Caroline (1964-2022) - 18
Permeke, Constant (1886-1952) - 19
Perugino, Pietro (ca. 1450-1523) - 17
Petrarca, Francesco (1304-1374) - 9
Petrucci, Pandolfo (1452-1512) - 11
Phalèse, Pierre, jr. (ca. 1545-1629) - 19
Picasso, Pablo (1881-1973) - 19
Pijpelinckx, Maria (1538-1608) - 5
Pinturicchio (1454-1513) - 11, 17
Pius III, paus (1439-1503) - 11
Purcell, Henry (1659-1695) - 3, 14
Poliziano, Angelo (1454-1494) - 7
Pourbus, Frans II (1569-1622) - 19
Przybyszewski, Stanisław (1868-1929) - 15
Pugin, Auguste Charles (1762-1832) - 20
Quinault, Philippe (1635-1688) - 4
Racine, Jean (1639-1699) - 15
Rafaël (Raffaello Sanzio) (1483-1520) - 4, 5, 8, 9, 11, 17
Raimondi, Marcantonio (1480-1534) - 8
Rameau, Jean-Philippe (1683-1764) - 13
Ravel, Maurice (1875-1937) - 7
Rellstab, Ludwig (1799-1860) - 18
Rembrandt van Rijn (1606-1669) - 8
Renoir, Auguste (1841-1919) - 12
Respighi, Ottorino (1879-1936) - 7
Reynolds, Sir Joshua (1723-1792) - 13
Rijn, Titus van (1641-1668) - 8
Rimsky-Korsakov, Nikolaj (1844-1908) - 7
Rinuccini, Ottavio (1562-1621) - 19
Rodin, Auguste (1840-1917) - 6, 19
Rossetti, Dante Gabriel (1828-1882) - 4
Rouault, Geogres (1871-1958) - 20
Rouse, Christopher (1949-2019) - 5
Rowlandson, Thomas (1756-1827) - 20
Rubens, Pieter Paul (1577-1640) - 5, 12, 14, 19
Ruspoli, Francesco Maria (1672-1731) - 8
Saint-Saëns, Camille (1835-1921) - 5, 11
Sánchez, Manuel Domínguez (1840-1906) - 14
Scarlatti, Alessandro 1660-1725) - 15
Schadow, Johann Gottfried (1764-1850) - 16
Schubert, Franz (1797-1828) - 18
Schütz, Heinrich (1585-1672) - 19
Shakespeare, William (1564-1616) - 11, 13
Siddal, Elisabeth (1829-1862) - 4
Signoreli, Luca (ca. 1445-1523) - 11, 17
Smetana, Bedrich (1824-1884) - 11
Soutine, Chaïm (1893-1943) - 15
Sprague Coolidge, Elisabeth (1864-1953) - 7
Stoffels, Hendrickje (1626-1663) - 8
Strada de Pò, Anna Maria (actief ts. 1720 en 1741) -13
Strauss, Richard (1864-1949) - 7, 13
Stravinsky, Igor (1882-1971) - 7, 9
Striggio, Alessandro jr. (ca. 1573-1630) - 6
Strindberg, August (1849-1912) - 15
Telemann, Georg Philipp (1681-1767) - 9
Tintoretto (1518-1594) - 5
Turner, Joseph Mallord William (1775-1851) - 10
Vaerenbergh, Arnout Van (°1981) - 13
Vasari, Giorgio (1511-1574) - 7, 9
Velazquez, Diego (1599-1660) - 5
Viganò, Maria - 16
Viganò, Salvatore (1769-1821) - 16
Vinci, Leonardo da (1492-1519) - 5, 9
Vorsterman, Lucas (1595/96-1674/75) - 14
Westerhout, Arnold van (1651-1725) - 8
Wilhelm V van Beieren (1548-1626) - 17
Willem III van Oranje (1650-1702) - 4
Willem IV van Oranje (1711-1751) - 9, 13
Wotruba, Fritz (1907-1975) - 16
Zadkine, Ossip (1888-1967) - 16
Namenindex: auteurs uit de klassieke oudheid
Aeschylos - 16
Catullus - 9, 19
Dio Cassius - 14
Ennius - 9
Herodotos - 12
Hesiodos - 7, 9, 14, 16
Homeros - 9, 13, 20
Hyginus - 12
Lactantius - 17
Livius - 8, 11, 14
Ovidius - 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 12, 15, 16, 19, 20
Plutarchos - 11, 12, 13, 14
Propertius - 9
Sappho - 9
Sophokles - 15, 18
Suetonius - 14
Tacitus - 14
Tibullus - 9
Vergilius - 3, 9, 10, 17
Namenindex: mythologische en historische figuren uit de klassieke oudheid
Achilleus - 19
Aeneas - 3, 7, 17
Agrippina - 14
Alecto - 15
Alkibiades - 11
Amphion - 16
Anchises - 7
Andromeda - 4
Anna - 3
Antigone - 18
Aphrodite (Venus) - 7, 10
Apollo - 1, 9, 12, 16, 20
Ariadne - 13, 19, 20
Arion - 16
Athamas - 20
Athena (Minerva) - 9, 12, 14
Aurora - 20
Bacchus (Dionysos) - 7, 13, 16, 20
Cadmus - 20
Calliope - 9
Charon - 6, 18
Chloris - 7
Clio - 9
Coriolanus, G(n)aeus Marcius - 11
Cupido - 1, 3, 12, 20
Cyclopen - 20
Daedalus - 13
Danaë - 4, 7
Daphne (Dafne) - 1, 12
Deianira - 15
Dido - 3, 7, 17
Dionysos (Bacchus) - 7, 13, 16, 20
Drusilla - 14
Echo - 2
Eridanus - 5
Eurydice - 6, 14
Eurytus - 15
Euterpe - 9, 16
Furiën (Eryniën) - 15
Gaia - 7
Gratiën - 16
Hades - 4
Hekate - 20
Helena - 6
Helicon - 12
Helios - 5, 12
Hellespont - 10
Hercules - 13, 15, 20
Hermes - 12
Hero - 10
Hippolytos - 13
Hyllus - 15
Hypocrene - 9
Horae - 5, 7
Ino - 20
Iocaste - 18
Iole - 15
Iris - 20
Japetus - 16
Juno - 4, 20
Jupiter (Zeus) - 4, 5, 7, 20
Kreon - 18
Kronos - 7
Laios - 18
Laocoön - 9
Leander - 10
Leda - 7
Lichas- 15
Lucius Tarquinius Collatinus - 8
Lucius Tarquinius Superbus - 8
Lucretia - 8
Marsyas - 12
Medusa - 4
Megaera - 15
Melanippe - 13
Melpomene - 16
Mercurius - 14
Midas - 12
Minerva (Athena) - 9, 12, 14
Minos - 13
Minotaurus - 13, 19
Morpheus - 13, 20
Mousaios - 10
Muzen - 9, 16
Narcissus - 2
Neptunus - 4
Nereïden - 4
Nero - 14
Nessus - 15
Octavia - 14
Oedipus - 18
Olympos - 14, 15
Orpheus - 6, 9, 14, 16
Otho - 14
Ouranos - 7
Pan - 12, 16, 20
Parnassus - 9, 12, 16
Pasiphae - 13
Pasithea - 20
Paulina - 14
Pegasus - 9
Peleus - 19
Peneus - 1
Perseus - 4, 7
Phaedra - 13
Phaëton - 5, 12
Poppea - 14
Poseidon - 13
Prometheus - 16
Romulus - 8
Semele - 15, 20
Seneca - 14, 15
Sextus Tarquinius Superbus - 8
Semele - 7, 20
Sibylle - 17
Somnus - 13, 20
Syrinx - 12
Terpsichore - 9, 16
Thalia - 9, 16
Theseus - 13, 18, 19, 20
Thetis -19
Tisiphone - 15
Titanen - 16
Tmolus - 12
Tritonen - 4
Venus (Aphrodite) - 7, 10
Veturia - 11
Volumnia - 11
Zephyros - 7
Zeus (Jupiter) - 4, 5, 7, 20